Επιστοφή-Τεχνοδομή και Εκπαιδευτικό Σύστημα-Μέχρι τον Οκτώβρη

Να 'μαι πάλι στους τόπους που φιλοξένησαν την παρελθούσα μου εφηβεία και θα στερηθούν όσες θα έρθουν από δω κι έπειτα. Με αέρα-αέρηδες- φοιτητικό κουρνιάζω όπως-όπως σε μια από τις συχνές αναμονές μου -όσο πάει μου φαίνεται από τη ζωή αυτό θα καταλήξουμε να αντιλαμβανόμαστε, θα μας ΚΑΤΑΛΗΞΟΥΝ. Είναι που προσπαθώ με το χέρι να ξεφορτωθώ όση καλοκαιρινή ραστώνη ξεχάστηκε στους ώμους και στο γένι μου, είναι που ξεσυνήθισα τον ψυχαναγκασμό του εκπαιδευτικού συστήματος- Ακόμα να στρωθείς! Θα πας χαμένος! Υποδείξεις γνώριμες για όλους και όλες τους/τις υποψηφίους/υποφήφιες του έτους 2008-2009.
Με αφορμή την αποφοίτηση μου από τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και την εισαγωγή μου σε ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα άρχισα να καταγράφω ορισμένες σκέψεις οι οποίες με απασχολούν αρκετά συχνά από τότε που αντιλήφθηκα το ανούσιο όχι (μόνο) του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος, μα του εκπαιδευτικού συστήματος γενικά. Αφορμή της αμφισβήτησης στάθηκε μάλλον το βιβλίο του Ivan Ilits "Κοινωνία χωρίς σχολεία", αν και η προβληματική μου είναι κάπως διαφορετική από εκείνη του παραπάνω συγγραφέα. Στο παρών δοκίμιο γίνεται πραγμάτευση του εκπαιδευτικού συστήματος σε σχέση με την τεχνοδομή. Εδώ θα αναρτηθεί το πρώτο μέρος του. Μια ποιο ολοκληρωμένη ανάλυση ούτε μπορώ να κάνω, ούτε θα προσφέρει κάτι περισσότερο από επαναλήψεις στοιχείων της εκπαίδευσης που έχουν ήδη γίνει γνωστά. Λοιπόν, Τεχνοδομή και Εκπαιδευτικό σύστημα.
"Εκπαιδευτικό". Τι ακριβής λέξη! Μα πριν από οποιαδήποτε θεαματική παράσταση, αναπαράσταση της ζωής (του πραγματικά βιωνόμενου) είναι απαραίτητη μια κάποια δρομολόγηση των πραγμάτων. Αλλά εμείς ξεφύγαμε από αυτήν την λούπα πια και πρέπει να αρχίσουμε σιγά-σιγά να σκεφτόμαστε πως θα κουμαντάρουμε την επόμενη, την πιο δύσκολη και απρόσωπη, την ανώτατη εκπαίδευση (για την "εκπαίδευση" ισχύουν τα ίδια).
Οι διαφοροποιήσεις, οι τόσο "πρόδηλες και ουσιαστικές" συναντιούνται όλες στον ίδιο τόπο. Στον τόπο της τεχνοδομής. Η διαφορά στην τεχνοδομή, που δεν είναι διαφορά αλλά διαφοροποιημένη διανομή του εμπορεύματος τεχνοδομή, συμπαρασύρει όλα τα φαινομενικά αλλιώτικα και πρωτόγνωρα του ανώτατου τομέα εκπαίδευσης. Παρόλα αυτά ο οποιοσδήποτε εκπαιδευτικός τομέας διευθετείται, ρυθμίζεται, εξουσιάζεται από την εμπορευματική οικονομία. Ο μοναδικός διαχωρισμός που συντελείται, μαζί με τον διαχωρισμό της τεχνοδομής, είναι αυτός της γνώσης, πρώτα-πρώτα της ολικής γνώσης που έχει κατακτηθεί κοινωνικά και έπειτα της παρεχόμενης από το σύστημα γνώσης. Και αυτός ο διαχωρισμός με τη σειρά του προωθείται από το εμπόρευμα. Και προωθείτε ακριβώς ως διαχωρισμός επειδή κατ' αυτόν τον τρόπο και μόνο εξυπηρετείται απόλυτα η εμπορευματική οικονομία: Με τους εκατοντάδες επαγγελματικούς κλάδους, και τις επιμέρους εξειδικεύσεις, ώστε να ακμάζει η παραγωγή και να εντείνει την ήδη επιβεβλημένη κυριαρχία της.
Ως προς τις διαφοροποιήσεις της τεχνοδομής.
1)Το επίπεδο των τεχνικών μέσων και της ενσωμάτωσης της τεχνολογίας γενικά στην εκπαιδευτική διαδικασία ρυθμίζεται ως σύνολο από τις ανάγκες της σύγχρονης παραγωγικής διαδικασίας και όχι από τις απαιτήσεις της εκπαίδευσης, μιας και αυτές αποτελούν την διατύπωση των αναγκών του παραγωγικού συστήματος στην γλώσσα που δόθηκε στην εκπαίδευση από την εμπορευματική οικονομία η οποία και κατισχύει στην κοινωνική ζωή, στην συνολική αλλά και στις επιμέρους της εκφάνσεις(π.χ συμμετοχή στην εκπαιδευτική διαδικασία).
2)Πρέπει να καταστεί σαφές πως ο όρος τεχνοδομή περιλαμβάνει κάθε υλικό μέσο το όποιο χρησιμεύει στην εκπαιδευτική διαδικασία. Οπότε σε τούτο το σύνολο εντάσσονται και οι κατεξοχήν φορείς της παρεχόμενης γνώσης, τα σχολικά, ακαδημαϊκά εγχειρίδια ή συγγράμματα. Η επιβεβλημένη και γι' αυτό κοινά αποδεκτή άποψη περί αντικειμενικότητας τους με μόνη απόδειξη την ύπαρξη τους, καταλογίζοντας παράλληλα τις όποιες τάσεις υποκειμενισμού στον τρόπο μεταφοράς της παρεχόμενης γνώσης δεν στέκει, είναι άτοπη. Η ηθικολογική άποψη περί ουδετερότητας των μέσων δεν παίρνει υπόψη της το σημαντικότερο: την μέθοδο. Η μέθοδος λοιπόν με την οποία κινείται η παρεχόμενη γνώση είναι η μέθοδος που επιβάλλει η κυρίαρχη ιδεολογία, η οποία εκφράζεται εν προκειμένω υλικά μέσω της τεχνοδομής. Και πάλι θα ειπωθεί πως η μέθοδος είναι κι αυτή ουδέτερη. Δεν πρόκειται παρά για μια ακόμη απλουστευμένη άποψη. Η μέθοδος αναπαραγάγει τον κυρίαρχο τρόπο σκέψης, οριοθετεί το γνωστικό πεδίο( τα περίφημα αναλυτικά προγράμματα) και τον τρόπο προσέγγισης της γνώσης(συγκεκριμένες μορφές απάντησης οι οποίες προϋποθέτουν και την υιοθέτηση ενός συγκεκριμένου τρόπου ανάλυσης των δεδομένων). Η τεχνοδομή επιβάλει τον κυρίαρχο τρόπο σκέψης και ταυτόχρονα πετυχαίνει την συνεχή επιβεβαίωση αυτής της κυριαρχίας. Η εμπορευματική οικονομία εκθειάζει συνεχώς τον εαυτό της.
3)Όλα τα διαχωρισμένα σημεία του συνόλου εκπαίδευση ενοποιούνται στον τελικό και απόλυτο σκοπό του συστήματος: στην παραγωγή στελεχών ικανών να συμβάλλουν με την όποια εξειδίκευση τους στην παντοδυναμία αυτού. Οπότε μπορούμε να απαλλαγούμε από τον μυστικιστικό μανδύα της εκπαίδευσης και να την ορίσουμε πλέον ξεκάθαρα ως διαδικασία παραγωγής στελεχών-εμπορευμάτων που θα εξοπλίσουν την σύγχρονη παραγωγή. Η ίδια η εκπαίδευση είναι ένας επιμέρους τομέας της παραγωγής. Η τεχνοδομή στην εκπαίδευση αναλαμβάνει τον ίδιο ρόλο με αυτόν που αναλαμβάνει και στην παραγωγή. Οι όποιες διαφορετικές της όψεις, όψεις που επιβάλλονται, όλες αποτελούν ψευδείς μαρτυρίες της αγνότητας της εκπαίδευσης.
Στο σημείο αυτό είναι βασικό να τονιστεί πως άλλο πράγμα είναι "οι διαφοροποιήσεις στην τεχνοδομή" και άλλο "η διαχωρισμένη τεχνοδομή ή οι ειδικεύσεις της τεχνοδομής". Το πρώτο αφορά τις απόπειρες παρουσίασης ως αυτόνομης, ως προς το σκοπό, της κάθε βαθμίδας εκπαίδευσης. Το δεύτερο σχετίζεται με τη λειτουργία της τεχνοδομής ως τεχνοδομή της παραγωγής στην εκπαίδευση. Ο διαχωρισμός της τεχνοδομής στην παραγωγή είναι υπαρκτός.
...

Τα επόμενα μέρη θα αναρτηθούν μάλλον από τον Οκτώβρη και μετά. Κάτι τέτοιο είναι αναγκαίο ώστε να γίνει η μελέτη παραγόντων που επηρεάζουν το συγκεκριμένο δοκίμιο και οι οποίοι δεν έχουν προσεχθεί ιδιαίτερα αλλά και για να "ξαναγραφτεί" το πρώτο αυτό μέρος.